สวัสดีค่ะทุกคน ในช่วงเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา จุ๊บแจงมีโอกาสเดินทางไปศึกษาดูงานกิจการเพื่อสังคม (Social Enterprise : SE) ที่เซี่ยงไฮ้ ประเทศจีนมาค่ะ ก่อนอื่นต้องเกริ่นก่อนเลยว่าการไปศึกษาดูงานในครั้งนี้อยู่ภายใต้โครงการ Young Social Entrepreneurs จัดโดย Singapore International Foundation ซึ่งจุ๊บแจงและเพื่อนๆ ได้ยื่นโครงการเพื่อสังคมเข้าร่วมประกวดในช่วงเดือนมีนาคม 2562 และได้ผ่านเข้ารอบเป็น 1 ใน 15 ทีมสุดท้ายที่จะเข้าชิงเงินรางวัลเพื่อมาทำใช้ในการดำเนินโครงการค่ะ
ในการไปดูงานในครั้งนี้ นอกจากได้เห็นวงการการประกอบกิจการเพื่อสังคมในบริบทของประเทศอื่นๆ แล้ว จุ๊บแจงยังมีโอกาสไปเยี่ยมชมกิจการเพื่อสังคมในเซี่ยงไฮ้อีกหลากหลายที่ แต่ละที่ต่างมีจุดเริ่มต้นที่แตกต่างกันออกไป บางที่เริ่มจากความสนใจของตนเอง บางที่เริ่มจากสิ่งที่ตนเองคิดว่าเป็นปัญหาและควรได้รับการแก้ไข แต่สิ่งที่น่าสนใจสำหรับจุ๊บแจงและอยากนำมาเล่าให้ทุกคนได้รู้จัก คือ ศูนย์บ่มเพาะกิจการเพื่อสังคม หรือ Social Incubator ที่ทำหน้าที่ให้การสนับสนุนกลุ่มคนที่ต้องการริเริ่มโครงการหรือกิจการเพื่อสังคม ตั้งแต่กระบวนการเริ่มกำหนดขอบเขตของสิ่งที่จะทำ การทำ Business Model รวมไปถึงการหาแหล่งทุนในการริเริ่มโครงการ ซึ่ง Social Incubator ที่จุ๊บแจงอยากพาทุกคนไปรู้จักกันในบทความนี้ คือ NPI (Non-Profit Incubator) และ Impact Hub Shanghai ค่ะ
องค์กรไม่แสวงหาผลกำไรที่มีความมุ่งเน้นในการสร้างนวัตกรรมเพื่อสังคมและให้การสนับสนุนกลุ่มคนที่ต้องการริเริ่มทำโครงการเพื่อสังคม ปัจจุบัน NPI ได้สนับสนุนโครงการที่เป็นทั้ง Start-up NGOs และ SE จำนวนมากนับตั้งแต่เริ่มก่อตั้ง โดยสิ่งที่ NPI ให้การสนับสนุน คือ การอำนวยความสะดวกในพื้นที่การทำงาน อุปกรณ์ในการทำงาน การให้คำปรึกษาอย่างต่อเนื่องจากผู้เชี่ยวชาญในด้านต่างๆ (mentorship) และจัดหาแหล่งทุนให้ เป็นต้น นอกจากสนับสนุนกลุ่มคนที่มีความสนใจริเริ่มโครงการแล้วที่ NPI เองยังทำงานร่วมกับบริษัทเอกชนที่สนใจทำ CSR แต่ไม่รู้ว่าจะเลือกทำประเด็นอะไรหรือเริ่มต้นอย่างไร โดยแหล่งทุนที่ NPI ได้รับเพื่อใช้การสนับสนุนนี้มาจากทั้งภาครัฐ เครือช่ายนานาชาติ ภาคธุรกิจต่างๆ ที่ให้ความร่วมมือกับองค์กร
นอกจากนี้ NPI ได้ให้ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับ Social Enterprise ในประเทศจีนด้วยว่า ถึงแม้จะมีข้อกฎหมายบังคับถึงนิยามความหมายของคำว่า Social Enterprise แต่ในประเทศจีนนั้นไม่มีนิยามที่ตายตัว ขึ้นอยู่กับว่ากลุ่มคนที่ต้องการริเริ่มโครงการนั้นๆ มีความมุ่งมั่นที่อยากให้โครงการของตนเป็นไปในรูปแบบไหน โดย NPI จะเข้ามามีส่วนช่วยในขั้นตอนนี้เช่นกันก่อนที่จะเริ่มให้การสนับสนุนตามขั้นตอนที่องค์กรได้วางแผนไว้
องค์กรที่ให้การสนับสนุนกลุ่มคนที่ต้องการสร้างการขับเคลื่อนทางสังคม ผ่านการทำงานภายใต้ความร่วมมือของภาครัฐ NGOs และบริษัทต่างๆที่มีความสนใจในการสร้างความยั่งยืน ซึ่งมีเครือข่ายอยู่ในหลากหลายประเทศทั่วโลก โดย Impact Hub Shanghai มีความมุ่งมั่นที่จะกระตุ้นให้เกิดผู้ประกอบการที่มาร่วมสร้างสังคมที่มีการพัฒนาอย่างยั่งยืน หากใครที่ต้องการสร้างการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาสังคมในรูปแบบความความยั่งยืนมากขึ้นสามารถเข้าไปรับคำปรึกษากับทาง Impact Hub ได้
นอกจากนี้จุ๊บแจงรู้มาอีกว่าในประเทศข้างเคียงของเราก็มี Impact Hub ตั้งอยู่เช่นกัน เช่น ประเทศกัมพูชา ประเทศอินโดนีเซีย และ ประเทศเมียนมาร์ เป็นต้น ซึ่งประเทศเหล่านี้ก็อยู่ใกล้เราแค่นี้เอง แต่เราไม่รู้มาก่อนว่าเพื่อนบ้านของเราได้มีการจัดตั้ง Incubator ที่น่าสนใจแบบนี้
จากที่เล่ามาทั้งหมดเป็นเพียง Incubator แค่ 2 ที่เท่านั้นที่จุ๊บแจงได้ไปทำความรู้จัก ซึ่งในประเทศจีนนั้นยังคงมี Incubator ที่ทำงานด้านการสนับกลุ่มคนที่อยากสร้างการเปลี่ยนแปลงและขับเคลื่อนสังคมอีกจำนวนมาก อีกทั้งประเด็นที่จุ๊บแจงคิดว่าน่าสนใจมากๆ คือ Social Incubator หรือ Social Project ในประเทศจีนส่วนใหญ่ได้รับสนับสนุนจากทางภาครัฐโดยตรงทั้งส่วนกลางและส่วนท้องถิ่น ทั้งด้านความร่วมมือที่ช่วยอำนวยความสะดวกในการดำเนินโครงการและด้านเงินทุนสนับสนุน เป็นอะไรที่พอได้ฟังแล้วรู้สึกประทับใจมาก หากทุกคนสนใจที่จะหาข้อมูลต่อว่า incubator แต่ละที่มีการทำงานในรูปแบบใดบ้างสามารถเข้าไปอ่านเพิ่มเติมในเว็ปไซต์ของแต่ละที่ได้เลยค่ะ
