[Tools] Problem Research Planning

Let’s do it (10-15 นาที) Step 1 วางแผนค้นหาข้อมูลที่รวบรวมไว้แล้ว สำหรับช่องนี้เป็นการวางแผนค้นหาข้อมูลทั่วไป ซึ่งเป็นข้อมูลที่มีผู้อื่นหรือหน่วยงานอื่นๆ ทำการเก็บรวบรวมไว้แล้ว โดยสามารถหาได้จากแหล่งอ้างอิงทางอินเตอร์เน็ตหรืออื่นๆ เช่น รายงานสถานการณ์ของหน่วยงานของรัฐบาล สมาคม บริษัท สำนักงานวิจัย นักวิจัย วารสาร หนังสือพิมพ์ เป็นต้น  1. สิ่งที่เราอยากรู้ 

ตัวอย่าง วางแผนเก็บข้อมูลปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นอายุระหว่าง 15 – 19 ปี 

---

Step 2 วางแผนเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์ สำหรับช่องนี้เป็นการวางแผนค้นหาข้อมูลเชิงลึก ซึ่งการจะได้ข้อมูลเหล่านี้จำเป็นต้องเก็บรวบรวมมาจากการสัมภาษณ์ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับปัญหานี้ เป็นข้อมูลที่อยู่นอกเหนือจากข้อมูลที่ถูกรวบรวมไว้แล้วทางอินเตอร์เน็ตหรืออื่นๆ 1. ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย 2. จำนวน 3. ผู้รับผิดชอบ 4. สิ่งที่เราอยากรู้/ สิ่งที่เราอยากทำความเข้าใจ 5. นัดหมาย

• ก่อนเริ่มสัมภาษณ์ เราควรแนะนำตัวกับผู้ถูกสัมภาษณ์และมีช่วงเวลาละลายพฤติกรรมของกันและกัน เริ่มพูดคุยเพื่อทำความรู้จัก สร้างความคุ้นเคย ความรู้สึกไว้วางใจและพร้อมเปิดใจ
• วางตัวเป็นกลางเปิดใจฟัง ไม่ตัดสิน ไม่กดดัน หรือเร่งเร้าให้ตอบ มีท่าทีเป็นมิตรให้ผู้ถูกสัมภาษณ์สบายใจและกล้าที่จะเล่าให้เราฟัง โดยลองสังเกตอวัจนภาษาที่เขาสื่อสารกลับมา ทั้งสายตา สีหน้า ท่าทางและน้ำเสียง เพื่อรับรู้และเข้าใจความรู้สึกของเขาให้มากขึ้น และถ้าเป็นประเด็นอ่อนไหวหรือเขามีท่าทีไม่อยากพูดถึงเราก็ไม่ควรซักไซ้ต่อ
• มีความยืดหยุ่นในการพูดคุย ไม่จำเป็นต้องถามตรงกับที่เตรียมมาทั้งหมด อาจถามอ้อมๆ หรือขอเจาะลึกเฉพาะประเด็นที่สนใจ
• ใช้คำถามปลายเปิด ‘ทำไม’ ‘อย่างไร’ เช่น พี่คิดอย่างไรกับ … พี่ช่วยเล่าว่า … โดยไม่ใช้คำถาม ‘ใช่หรือไม่’ และไม่ถามคำถามชี้นำ
• เลือกใช้คำพูดที่ดีต่อผู้ถูกสัมภาษณ์ ระมัดระวังคำถามที่เป็นคำกล่าวหาหรือพุ่งตรงไปที่ประเด็นอ่อนไหวของเขา และหลีกเลี่ยงการใช้คำทับศัพท์หรือศัพท์เฉพาะทางที่เราอาจจะคิดเอาเองว่าเขาจะเข้าใจเรา
• เมื่อได้ข้อมูลจากผู้ถูกสัมภาษณ์ เราอาจทวนความเข้าใจของเราก่อนถามต่อกับเขา เพื่อให้มั่นใจว่าเราตามทัน และเข้าใจถูกต้อง

---

ตัวอย่าง วางแผนเก็บข้อมูลปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นอายุระหว่าง 15 – 19 ปี 1. ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย  2. จำนวน 3. สิ่งที่เราอยากรู้/สิ่งที่เราอยากทำความเข้าใจ 1. แม่วัยใสขณะกำลังตั้งครรภ์ :

• อยากเข้าใจพฤติกรรมในการหาความรู้เรื่องเพศศึกษาของกลุ่มเด็กวัยรุ่นที่เป็นคุณแม่วัยใส
  • หาความรู้ และข้อมูลเรื่องเพศศึกษาจากช่องทางใด
  • เชื่อ รับฟังข้อมูลจากช่องทางไหนมากที่สุด และเพราะอะไร (ครู พ่อแม่ ผู้ปกครอง อินเตอร์เน็ท กลุ่มเพื่อน เฟสบุ๊ก ยูทูบ ดารา เพื่อนชาย ฯลฯ)
  • มีใครเป็นบุคคลใกล้ชิดที่ได้รับความไว้วางใจ เชื่อถือในการปรึกษา หรือรับฟังเรื่องเหล่านี้
  • มีความรู้ ความเชื่อเกี่ยวกับข้อมูล ข่าวสารที่ได้มาว่าอย่างไร
• อยากเข้าใจความเชื่อ หรือทัศนคติ ของเด็กวัยรุ่นที่เป็นคุณแม่วัยใสเกี่ยวกับการมีเพศสัมพันธ์ การพูดคุยเรื่องนี้กับผู้ใหญ่หรือผู้ปกครอง คุณครู
  • มีความคิดเห็นอย่างไรกับการพูดคุยเรื่องนี้กับผู้ใหญ่หรือผู้ปกครอง คุณครู
• อยากทำความเข้าใจวิถีชีวิตของเด็กวัยรุ่นที่ท้องไม่พร้อม หรือตั้งครรภ์ในขณะเรียน ทั้งก่อน และหลังคลอดบุตร
  • ความรู้สึกตอนที่รู้ว่าตั้งครรภ์ ความคิด วิธีการแก้ปัญหา
  • การใช้ชีวิต กิจวัตรประจำวัน
  • ค่าใช้จ่าย / รายได้

2. ผู้ปกครองของแม่วัยใส:

• อยากเข้าใจเรื่องความสัมพันธ์ในครอบครัวและรูปแบบแนวทางการสื่อสารในครอบครัว
  • ผู้ปกครองและบุตรมีความสัมพันธ์ที่ดีและใกล้ชิดต่อกันมากน้อยเพียงใด
  • ผู้ปกครองมีวิธีการสื่อสารกับบุตรอย่างไรบ้าง
• อยากทำความเข้าใจทัศนคติของผู้ปกครองที่เกี่ยวกับการมีเพศสัมพันธ์ในวัยรุ่นโดยทั่วๆ ไป และมุมมองที่มีต่อบุตรหลานของตนเองในเรื่องนี้ รวมไปถึงบทบาทหน้าที่ของตนเองในการสอนเรื่องเพศศึกษาให้กับลูก
  • ผู้ปกครองมีความคิดเห็นเกี่ยวกับการพูดคุยเรื่องเพศกับลูกตนเอง และเด็กวัยรุ่นทั่วไปอย่างไรบ้าง
  • เห็นถึงความจำในการสอนเพศศึกษาที่โรงเรียนหรือไม่
  • ผู้ปกครองมีความเข้าใจถึงสาเหตุของการตั้งครรภ์ในวัยเรียนของวัยรุ่นอย่างไรบ้าง

3. เด็กผู้ชายวัยรุ่นที่เป็นพ่อวัยใส: คล้ายกับแม่วัยใส

• อยากเข้าใจพฤติกรรมในการหาความรู้เรื่องเพศศึกษาของกลุ่มเด็กวัยรุ่นที่เป็นพ่อวัยใส
• อยากเข้าใจความเชื่อ หรือทัศนคติ ของเด็กวัยรุ่นที่เป็นคุณพ่อวัยใสเกี่ยวกับการมีเพศสัมพันธ์ การพูดคุยเรื่องนี้กับผู้ใหญ่หรือผู้ปกครอง คุณครู
• อยากทำความเข้าใจวิถีชีวิตของเด็กวัยรุ่นที่เป็นคุณพ่อวัยใสหลังจากมีคู่รักวัยรุ่นที่ท้องไม่พร้อม หรือตั้งครรภ์ในขณะเรียน ทั้งก่อน และหลังคลอดบุตร

---

ถามเพื่อให้ได้ข้อมูลแวดล้อมอื่นๆ  วัตถุประสงค์ : เพื่อมองหาข้อมูลที่เกี่ยวข้อง ข้อมูลเชิงลึกของปัญหาอีกแง่มุมหนึ่ง หรือผู้ที่เกี่ยวข้องกับปัญหาซึ่งอาจจะส่งผลกระทบกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทางตรง โอกาสที่มองจากคนภายนอก โดยเฉพาะใน Problem Situation ที่เกี่ยวกับว่า โรงเรียนส่วนมากไม่ได้สอนเกี่ยวกับเรื่องเพศสัมพันธ์อย่างจริงจัง และการคุยเรื่องเพศกับผู้ใหญ่เป็นเรื่องยาก 1. ผู้ผลิตรายการ sexpert family:

• อยากทำความเข้าใจความสำคัญหรือข้อมูลเชิงลึกที่ได้จากกาผลิตรายการนี้
  • รายการมีที่มาอย่างไร
  • มีข้อมูลหรือข้อสังเกตใดบ้างที่น่าสนใจจากการได้พบปะพูดคุยกับแขกรับเชิญที่หลากหลายโดยเฉพาะวัยรุ่นที่ตั้งครรภ์ไม่พร้อม
• อยากเข้าใจความเชื่อ หรือทัศนคติ ที่เลือกทำรายการเป็นรูปแบบเกมส์โชว์และเน้นประเด็นการพูดคุยเรื่องเพศในครอบครัว
  • มีความคิดเห็นอย่างไรกับการพูดคุยเรื่องเพศในครอบครัว
  • ผลตอบรับจากผู้ชมรายการเป็นอย่างไรบ้าง มี feedback ที่ดี หรือไม่ดีอย่างไร มีเหตุการณ์ไหนทำให้ประหลาดใจบ้าง

2. คุณครูผู้สอนวิชาสุขศึกษาหรือเพศศึกษาชั้นมัธยมศึกษา:

• อยากเข้าใจหลักการ และแนวทางของโรงเรียนเกี่ยวกับการให้ความรู้เรื่องเพศศึกษากับเด็กนักเรียนวัยรุ่น
  • โรงเรียนมีนโยบายการเรื่องการให้ความรู้เรื่องเพศศึกษาอย่างไรบ้าง
  • วิธีการให้ความรู้เรื่องเพศศึกษาของโรงเรียนเป็นอย่างไรบ้าง
  • เนื้อหาหลักสูตรเรื่องเพศศึกษา มีประสิทธิภาพ สามารถนำไปใช้ในชีวิตจริงมากน้อยแค่ไหน
• อยากเข้าใจความเชื่อ หรือทัศนคติของคุณครูผู้สอนเรื่องการสอนเพศศึกษากับเด็กนักเรียนวัยรุ่น และมุมมองที่มีต่อเด็กวัยรุ่นที่ตั้งครรภ์ในขณะเรียน
  • เห็นถึงความจำในการสอนเพศศึกษาที่เนื้อหาเน้นให้นำไปใช้ในชีวิตจริงได้ที่โรงเรียนหรือไม่
  • มีความเข้าใจถึงสาเหตุของการตั้งครรภ์ในวัยเรียนของวัยรุ่นอย่างไรบ้าง
  • มีความคิดเห็นอย่างไรบ้างกับเนื้อหาเรื่องเพศศึกษาที่กำลังสอนอยู่ในปัจจุบัน

3. กลุ่มวัยรุ่นหญิงและชาย ทั่วไปที่อายุใกล้เคียงกับกลุ่มเป้าหมาย แต่ไม่ได้ตั้งครรภ์

• อยากเข้าใจพฤติกรรมในการหาความรู้เรื่องเพศศึกษาของกลุ่มเด็กวัยรุ่น หาความรู้ และข้อมูลจากช่องทางใด
  • เชื่อ รับฟังข้อมูลจากช่องทางไหนมากที่สุด และเพราะอะไร (ครู พ่อแม่ ผู้ปกครอง อินเตอร์เน็ท กลุ่มเพื่อน เฟสบุ๊ก ยูทูบ ดารา เพื่อนชาย ฯลฯ)
  • มีใครเป็นบุคคลใกล้ชิดที่ได้รับความไว้วางใจ เชื่อถือในการปรึกษา หรือรับฟังเรื่องเหล่านี้
  • มีความรู้ ความเชื่อเกี่ยวกับข้อมูล ข่าวสารที่ได้มาว่าอย่างไร
• อยากเข้าใจความเชื่อ หรือทัศนคติ ของเด็กวัยรุ่นเกี่ยวกับการมีเพศสัมพันธ์ การพูดคุยเรื่องนี้กับผู้ใหญ่หรือผู้ปกครอง คุณครู
  • มีความคิดเห็นอย่างไรกับการพูดคุยเรื่องนี้กับผู้ใหญ่หรือผู้ปกครอง คุณครู

---

หลังจากนี้อย่าลืมนำข้อมูลที่ได้ไปใส่เพิ่มหรือ Re-check กับ Problem Situation ที่ได้เขียนเอาไว้ก่อนหาข้อมูล เมื่อกลับไปทำแล้วเราอาจจะพบว่าบางข้อมูลตรงข้ามกับความเชื่อหรือความคิดเดิมของเรา หรือผิดจากสมมติฐานที่เราคาดเดาไว้ ดังนั้นเราเองพร้อมจะเปิดใจทำความเข้าใจสถานการณ์ปัญหาอย่างที่ความจริงเป็นหรือไม่ หวังว่าเราจะไม่ทำให้ช่วงเวลาของการออกไปค้นคว้าหรือสัมภาษณ์นั้นศูนย์เปล่า โดยการยึดติดกับความเข้าใจเดิมและดำเนินโครงการต่อไปด้วย ‘โจทย์ปัญหา’ ที่ผิด หากต้องการคำแนะนำหรือมีคำถามสงสัยเกี่ยวกับเครื่องมือนี้ ติดต่อทีมงานได้ที่ [email protected]

เริ่มต้นพัฒนาไอเดียในการแก้ไขปัญหาสังคมต่อด้วย Changemakers Toolkit Module 1 ศึกษาเพิ่มเติมได้ที่นี่ค่ะ