Assumption Mapping เลือกสมมติฐาน หาจุดตั้งต้นการทดสอบ

หลังจากที่เราได้ผ่านขั้นตอนการศึกษาปัญหา ไปจนสร้างสรรค์ไอเดียออกมาแล้ว ขั้นตอนต่อไป เราจึงควรทดสอบไอเดียนั้นๆ แบบเร็วๆ ลงทุนน้อยๆ กันก่อน เพราะปัญหาสังคมนั้นซับซ้อน หนึ่งปัญหาอาจไม่สามารถแก้ไขได้ด้วยไอเดียเดียว อาจจะต้องทำหลายอย่างและใช้เวลานานกว่าจะเกิดการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกและยั่งยืน และด้วยทรัพยากรที่เรามีอยู่จำกัด ไม่ว่าจะเป็นเวลา เงินทุน หรือแรงของเราเอง ก่อนที่เราจะกระโดดลงไปทำนั้น เรามาหยุดทบทวนกันสักนิด ว่า เป้าหมายและสมมติฐานที่เลือกจะเป็น “จุดตั้งต้น” ในการทดสอบไอเดียของเรา ผลการทดสอบไอเดียจะบ่งชี้แน่ชัดว่า ไอเดียที่เรากำลังจะลองทำ เราต้องการเรียนรู้หรือพิสูจน์สมมติฐานอะไร เพื่อป้องกันการตั้งเป้าหมายหรือสมมติฐานที่ใหญ่เกินไป หรือเล็กเกินไป หรือไม่สอดคล้องกับไอเดียของเรา ที่อาจจะทำให้เราหลงทางได้

เป้าหมายและสมมติฐานที่เราเลือกจะเป็น “จุดตั้งต้น” ในการทดสอบไอเดียของเรา และผลการทดสอบไอเดียนั้นก็จะช่วยเป็นข้อมูลให้เราชี้ชัดได้มากขึ้นว่าเราควรทำอย่างไรต่อไป เครื่องมือ Assumption Mapping จะช่วยให้เราได้เปลี่ยนไอเดียที่ยังลอยอยู่ออกมาเป็นหลากหลายสมมติฐาน จัดเรียงประเด็น และเลือกสมมติฐานที่เหมาะกับการตั้งต้นการสร้างการเปลี่ยนแปลงของเรา

ดาวน์โหลด Worksheet ได้ที่นี่

1. ทบทวนโจทย์

เริ่มจากการทบทวนก่อนว่า ไอเดียแก้ไขปัญหาของเราคืออะไร และเป้าหมายหรือความต้องการของเราคืออะไร เพื่อเป็นจุดตั้งตั้นในการคิดสมมติฐาน

ตัวอย่าง:

2. เขียนสมมติฐาน

เขียนสมมติฐานออกมาให้ได้มากที่สุด ถ้าสมมติฐานข้อไหนที่เรายังไม่มั่นใจหรือยังไม่มีข้อมูลอ้างอิง เราควรเริ่มต้นประโยคด้วย “เราเชื่อว่า…” เพื่อเน้นย้ำว่าสมมติฐานนี้คือสิ่งที่เราคิดและเชื่อเอง ซึ่งผลการทดลองอาจจะบอกเราว่าสมมติฐานเหล่านี้อาจไม่เป็นจริงเลยก็ได้ ถึงตอนนั้น เราก็สามารถกลับมาทบทวน คิดและเรียบเรียงสมมติฐานใหม่ได้

ตัวช่วยในการตั้งสมมติฐาน

ในการตั้งสมมติฐาน ลองถามตัวเองดูว่า “อะไรบ้างที่ต้องเกิดขึ้นเพื่อให้ไอเดียของเราประสบความสำเร็จตามเป้าที่ตั้งไว้” หากนึกไม่ออก เราสามารถคิดสมมติฐานออกมาตามประเด็นเล็กๆ ได้ เช่น สมมติฐานเกี่ยวกับเป้าหมาย สมมติฐานเกี่ยวกับกลุ่มเป้าหมาย สมมติฐานเกี่ยวกับวิธีการเข้าถึงกลุ่มเป้าหมาย และ สมมติฐานเกี่ยวกับความเป็นไปได้ของไอเดีย เป็นต้น

ตัวอย่าง:

สมมติฐานเกี่ยวกับเป้าหมาย

สมมติฐานเกี่ยวกับกลุ่มเป้าหมาย

สมมติฐานเกี่ยวกับวิธีการเข้าถึงกลุ่มเป้าหมาย

สมมติฐานเกี่ยวกับความเป็นไปได้ของไอเดีย

จะเห็นได้ว่าเพียงไอเดียเดียว ก็สามารถมีสมมติฐานที่อยู่เบื้องหลังไอเดียนั้นได้เยอะมากมาย

3. วาดกราฟ 2 ช่อง x 2 ช่อง

เมื่อเราได้สมมติฐานแล้วจำนวนหนึ่ง ก็ถึงขึ้นตอนที่จะจำแนกข้อมูลด้วยกราฟ 2 X 2 โดยกราฟของเรานั้น จะมี 2 แกน คือ แกน x สำหรับพล็อตสมมติฐานที่ “มีข้อมูลอ้างอิง” ไปถึง “ยังไม่มีข้อมูลอ้างอิง” และ แกน y สำหรับพล็อตสมมติฐานที่ “เป็นข้อมูลที่สำคัญ” ไปสู่ “เป็นข้อมูลที่ไม่สำคัญ”

4. พล็อตสมมติฐานลงกราฟ

ตามภาพ เราจะเห็นว่า ในกราฟมีช่องว่างทั้งหมด 4 ช่อง ได้แก่

5. เลือกสมมติฐานมาทดสอบไอเดียเพียง 1 สมมติฐาน

ด้วยทรัพยากรที่มีอยู่จำกัด ไม่ว่าจะเป็นเวลา เงินทุน และแรงทำงานของเรา เราควรเลือกสมมติฐานเพียงข้อเดียวในการทดสอบไอเดีย เราจะได้มีจุดมุ่งหมายหลักในการทดลองที่ตรงประเด็น ดังนั้น ช่องที่ 4 คือช่องที่เราควรเลือกสมมติฐาน ไปทดสอบ เพราะเป็นช่องที่ยังไม่มีข้อมูลอ้างอิง และข้อมูลในช่องนี้นั้นมีความสำคัญเพราะเป็นข้อมูลที่มีผลต่อไอเดียมากที่สุด

เมื่อเลือก 1 สมมติฐานที่ต้องการพิสูจน์ได้แล้ว ลองใส่รายละเอียดเพื่อชี้ชัดว่า ไอเดียนี้จะสำเร็จหรือไม่ เราจะวัดจากการเปลี่ยนแปลงของอะไร อย่างเช่น วัดจากจำนวนคน พฤติกรรมที่เปลี่ยนไป (กี่ครั้ง นานเท่าไหร่ต่อครั้ง) จำนวนรายได้ เปอร์เซ็นต์ความพึงพอใจ เป็นต้น

ตัวอย่าง:

เมื่อได้สมมติฐานแล้ว ก็ลองทบทวนไอเดียและโจทย์อีกทีว่าสอดคล้องกันหรือไม่ เหมาะสมกับทรัพยากรที่มีหรือไม่ และที่สำคัญ ทบทวนความรู้สึกของเราว่าตื่นเต้นอยากรู้หรือไม่ว่าจะเกิดอะไรขึ้น

สมมติฐานที่มีตัวชี้วัดจะสามารถนำไปต่อยอดใช้ในการประเมินกิจกรรมกับกลุ่มเป้าหมายด้วย เป็นอีกข้อดีของการตั้งสมมติฐานให้ได้ดี ทำให้เราก็ไม่ต้องทำงานเดิมซ้ำๆ

เมื่อเราลองลงมือทดสอบไอเดียของ ไม่ใช่เรื่องแปลกเลย หากเราจะพบว่า ไอเดียของเราและสมมติฐานที่เราลือกไม่สอดคล้องกัน เพราะสมมติฐานที่เราเลือกเป็นสมมติฐานที่ยังไม่มีใครเคยลองพิสูจน์ เช่นเดียวกับไอเดียของเราก็ยังไม่เคยได้รับการทดสอบ ดังนั้น เมื่อเจอเหตุการณ์นี้ เรามีทางเลือกที่สามารถเลือกได้ ได้แก่